
Najważniejszym zabezpieczeniem dla banku, który udziela kredytu mieszkaniowego jest hipoteka, ustanowiona na nieruchomości kredytowanej. Możemy przedstawić pokrótce, czym jest hipoteka, jakie rodzaje hipotek wyróżniamy oraz jakiego rodzaju opłaty wiążą się z jej założeniem. Według definicji, hipoteka jest pewnym prawem rzeczowym, ustanowionym na nieruchomości lub też na innych wybranych, z góry określonych prawach (dot. miedzy innymi spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego). Ma ona za zadanie zabezpieczenie spłaty konkretnej, danej wierzytelności dzięki ustanowionej hipotece wierzyciel (w przypadku kredytu hipotecznego jest to bank) może dochodzić spłaty długu z tej nieruchomości, chociażby w przypadku, gdy ten sam dłużnik stał się częściowo lub całkowicie niewypłacalny. Najważniejsze są dwie zasady, które związane są z hipoteką: jest ona zawsze związana z konkretną, daną wierzytelnością. W sytuacji, gdy ta wierzytelność wygasa, to jest dług zostaje spłacony w całości, wygasa także ustanowiona hipoteka. Taka hipoteka jest związana ściśle z daną nieruchomością, a nie z jej właścicielem. Na przykład, gdy dłużnik sprzeda opisaną nieruchomość, hipoteka ustanowiona dla niej nadal obowiązuje. Dlatego tez w każdym przypadku należy zawsze dokładnie sprawdzić, czy mieszkanie, które właśnie kupujemy, nie jest obciążone w żaden sposób jakąś hipoteką. Do dnia 19 lutego 2011 roku istniały w naszym kraju dwa rodzaje hipotek. Pierwsza z nich to hipoteka zwykła, która służyła zabezpieczeniu wierzytelności i mówiąca o z góry ustalonej wartości> Druga z kolei to hipoteka kaucyjna, która miała za zadanie służyć zabezpieczeniu określonej wierzytelności, lecz bez z góry określonej wartości. Od dnia 20 lutego 2011 roku, po kompleksowej zmianie ustawy dot. ksiąg wieczystych i hipotek, obowiązuje tylko jeden określony rodzaj hipoteki umownej kaucyjnej. Ta konstrukcja jest zbliżona bardziej do konstrukcji, która dotychczas miała zastosowanie przy hipotece kaucyjnej, z uwagi na fakt, że hipoteka taka oznaczona jest na kwotę do określonej wartości, stanowiącej górną granicę, co do której wierzyciel może i ma prawo zaspokojenia roszczeń w ramach danej hipoteki. Podczas ustanawiania hipoteki niezmiernie ważne jest jej powiązanie z tym długiem (w naszym przykładzie dotyczy to kredytu mieszkaniowego). Dlatego też zawsze w czasie ustalania hipoteki koniecznie wpisuje się formułę, która stwierdza, że zabezpiecza spłatę kapitału, jak też odsetek i innych opłat, które są związane z kredytem (przy czym oczywiście koniecznie muszą być określone dane identyfikujące ten kredyt, to znaczy data oraz numer umowy kredytowej).